Living Lab: Strategisch Bomenplan Leuven

Wat is dit Living Lab?

Het Strategisch Bomenplan van de stad Leuven is een ambitieus initiatief binnen de stedelijke klimaatadaptieve agenda. Dit living lab richt zich op het behoud, de bescherming en uitbreiding van het bomenbestand in de stad, met bijzondere aandacht voor het behoud van bomen. In samenwerking met KU Leuven, imec en UCLL verkent de stad hoe bomen als  nature based solutions kunnen bijdragen aan een klimaatrobuuste, leefbare en gezonde stad.

Wat is het probleem en hoe pakken we het aan?

Door klimaatverandering nemen extreme weersomstandigheden toe. Tegelijk leidt de verstedelijking tot een groeiende druk op de beschikbare ruimte. Wortelzones zijn beperkt, groeiplaatsen verhard en bij bouw- of infrastructuurwerken sneuvelen vaak bestaande bomen.

Zonder een doordacht beleid dreigt het bomenbestand in aantal, kwaliteit en waarde achteruit te gaan.

Met het Strategisch Bomenplan wil de stad Leuven een koers uitzetten voor de toekomst, waarin bomen een volwaardige plaats krijgen in het stedelijk weefsel, zowel boven- als ondergronds. We zorgen voor bescherming, ruimte, en goed beheer van het bestaande en toekomstige bomenbestand.

De stad Leuven werkt aan een Strategisch Bomenplan dat zich richt op:

  • Het ontwikkelen van beleid en maatregelen om het bomenbestand te beschermen en uit te breiden.
  • Het inventariseren van waardevolle en toekomstbomen, inclusief die in privétuinen.
  • Het verbeteren van de standplaatsen van bestaande bomen en het voorzien van voldoende ruimte bij nieuwe aanplantingen.
  • Het opmaken van een bomenbeheerplan om een duurzaam beheer van de stadsbomen mogelijk te maken.

Concrete initiatieven en experimenten in de stad

Inventarisatie van waardevolle bomen

inclusief privéterreinen

Leuven.cool

burgerwetenschap met weerstations in tuinen, in samenwerking met KU Leuven en imec

Mijn Tuinlab

participatief project waarin burgers data verzamelen over hun tuin en ecosysteemdiensten

CoolTree

interdisciplinair onderzoek naar het belang van grote solitaire bomen in een stedelijke context

LIFE PACT

Europees project dat klimaatadaptieve acties via nature based solutions  stimuleert, zoals het versterken van boomstructuren in de stad.

Wat is er al gebeurd? Wat hebben we al bereikt?

  • Eerste dataset van waardevolle bomen in kaart gebracht, inclusief bomen op privéterrein.
  • Wetenschappelijke inzichten rond de bijdrage van bomen aan mentale en fysieke gezondheid (KU Leuven).
  • Leuven.cool-netwerk van burgers meet al sinds 2019 het microklimaat in hun tuinen.
  • Bewustzijn bij burgers en beleidsmakers over het belang van bomen is sterk toegenomen.

Onderzoek- en onderwijsinitiatieven

  • KU Leuven: Onderzoek naar het belang van stedelijk groen op de menselijke gezondheid,  o.a. naar het verband tussen grote stadsbomen en de verkoopcijfers van medicatie. Hierbij werd gebruik gemaakt van  LiDAR-technologie om het groenbestand gedetailleerd in kaart te brengen.
  • KU Leuven: Het project ‘Mijn Tuinlab’ dat burgers betrekt bij het verzamelen van gegevens over hun tuinen om de ecosysteemdiensten van tuinen te analyseren en te verbeteren.

Een overzicht van onderzoek rond het belang van groen en van ontharding

  • imec: Samenwerking met KU Leuven in burgerwetenschapsprojecten zoals Leuven.cool, waarbij sensoren worden ingezet om het microklimaat in de stad te monitoren en de impact van groen op het hitte-eilandeffect te onderzoeken.
  • UCLL: Ontwikkeling van educatieve pakketten en projecten die studenten betrekken bij het onderzoeken van klimaatadaptieve maatregelen in stedelijke omgevingen, met een focus op groen en biodiversiteit.

Sluit je aan

  • Citizen Science Initiatieven: Projecten waarbij burgers worden betrokken bij het verzamelen van gegevens over bomen en tuinen, zoals ‘Mijn Tuinlab’ en Leuven.cool.
  • Bachelor/masterproeven rond klimaatadaptatie en bomen (doorlopend schooljaar 2025-2026).
  • Interdisciplinaire onderzoeksprojecten: Samenwerking tussen studenten en onderzoekers van verschillende disciplines om innovatieve oplossingen te ontwikkelen voor het behoud en de uitbreiding van stedelijk groen.

Contact
Stad Leuven, Pieter Pollet (Pieter.Pollet@leuven.be)
Meer info: Groenplan: hoe maken we van Leuven een natuurkrachtige stad? | Stad Leuven

Verhalen uit dit Living Lab

No posts found!