Financiële hefbomen

Om de CO2-uitstoot in onze stad versneld af te bouwen, hebben we een ambitieus investeringsplan nodig. ‘Er is geld genoeg’, hoor je soms, ‘maar het raakt niet altijd bij de juiste projecten.’ Uit gesprekken met diverse financierders blijkt dat daar twee belangrijke redenen voor zijn. Aan de ene kant staan de projecten simpelweg niet op de radar bij de investeerders. Aan de andere kant zijn ze vaak nog niet ‘investeerbaar ’: ze zijn niet voldoende doorgerekend en bieden geen antwoorden op de vragen waarop investeerders ze beoordelen.

Daar brengt het Leuvens Klimaatcontract verandering in. We hebben de impact van de doorbraakprojecten uitgerekend en voor een representatieve selectie van 13 projecten hebben we ook een businesscase opgesteld. We beperkten ons niet tot een inschatting van de financiële return en de eventuele projectrisico’s, maar brachten – zij het indicatief – ook de kosten van in-actie én de maatschappelijke meerwaarde in beeld. Kosten en baten. Op de vraag hoeveel investeringen er nodig zijn, valt geen eenvoudig antwoord te geven. Een getal dat vaak terugkomt, is 10.000 euro per persoon per jaar, voor het komende decennium*. Het gaat dan over zogenaamde up-front investeringen: geld dat nodig is voor een snelle emissiereductie, maar waarvan nog niet altijd helder is of er een financiële return is. Het gaat niet alleen om bijkomend kapitaal: een deel van dat geld zit al in geplande investeringen of wordt nu anders uitgegeven. Om een beter zicht te krijgen op de investeringen die in Leuven nodig zijn, hebben we met de hulp van financiële experten  voor 13 representatieve doorbraakprojecten een businesscase uitgewerkt. Op basis van een kostenbatenanalyse berekenden we onder meer de investeringsnood en het potentiële rendement.  Daaruit blijkt dat er interessante businesscases zijn voor bepaalde doorbraken, bij uitstek projecten binnen het domein energie, maar dat dat binnen de dominante financiële logica’s niet zo is voor andere, bijvoorbeeld onthardings- en mobiliteitsprojecten. Voor die projecten wordt de return pas duidelijk wanneer we ook de positieve maatschappelijke impact in geldwaarde uitdrukken, en de (vaak vergeten) ‘kost van in-actie’ begroten.